Pankreas, karın bölgesinin arka kısmında ve ince bağırsağın üstünde yer alan, düz ve geniş bir organdır. Bu organ, karbonhidrat ve yağların sindirimi için gerekli enzimleri üretir. Sindirim sistemi için oldukça önemli olan bu enzimlerin salgılanmasının yanı sıra, kan şekeri seviyesinin korunması için gerekli olan insülin ve glukagon hormonları da pankreas tarafından üretilir. Sağlıklı bir bireyde, pankreastan salgılanan sindirim enzimleri ince bağırsağa ulaşana kadar aktif olmaz. Ancak pankreas şişmesi durumunda, bu enzimler pankreasın içinde aktif hale gelir ve kendi dokularına zarar verir. Pankreas şişmesi, pankreasın iltihaplanması ve zarar görmesi durumudur. Tedavi sağlandığında genellikle hastalar kısa sürede iyileşir ve başka sorunlarla karşılaşmaz. Ancak hastalığın ilerlediği durumlarda ciddi problemlere yol açabilir. Bu nedenle hastalığın erken teşhisi oldukça önemlidir.

Safra kesesinde oluşan taşlar, safra kesesinden çıkıp pankreasın girişini tıkayarak bazı enzimlerin üretimini engelleyebilir. Bu durumda pankreas uyarılır ve pankreas şişmesi ortaya çıkar. Ancak safra kesesi taşı olan her hastada pankreas şişmesi görülmeyebilir.

Aşırı alkol tüketiminin pankreasa zarar verdiği bilinmektedir. Aşırı alkol kullanımı, pankreasın görevlerini yerine getirmesine engel olarak pankreas şişmesi riskini artırır.

Cerrahi müdahale sırasında pankreasın veya çevresinin istemeden zarar görmesi de pankreas şişmesine sebep olabilir. Kullanılan bazı antibiyotik ilaçlar veya kemoterapi ilaçları, bazı hastalarda yan etki göstererek bu hastalığın ortaya çıkmasına neden olabilir. Ayrıca kızamık ve kabakulak gibi bulaşıcı enfeksiyonlar da pankreasta hasar yaratarak pankreas şişmesine yol açabilir.

Pankreas şişmesi tanısı, hastadan alınan bulgular ve yapılan kan testleri sayesinde konur. Asıl doğru tanı, 2 saatlik idrarda bulunan toplam amilaz değerlerine bakılarak konulabilir.

Pankreas şişmesi için özel bir tedavi yöntemi uygulanmaktadır. Birçok hasta 5-10 gün arasında hastaneden ayrılacak şekilde iyileşir. Bu süre zarfında hastanede kişiye destekleyici tedaviler uygulanır. Hastalığın ilerlediği durumlarda ise ek tedavi yöntemleri uygulanır ve iyileşme süresi uzayabilir.

Pankreas şişmesi durumunda vücut susuz kalabileceği için ve kan basıncının düşmesini engellemek amacıyla hastaya öncelikle serum takılması faydalı olur. Katı yiyeceklerin sindiriminin pankreası zorlaması nedeniyle hastadan birkaç gün boyunca katı yiyecekler tüketmemesi istenebilir. Tedavide organların gerekli oksijeni alabilmesi için oksijen desteğine ihtiyaç duyulabilir. Pankreas şişmesi çoğu hastada karın bölgesinde şiddetli ağrılara sebep olduğu için doktor tarafından ağrı kesici ilaçlar reçete edilebilir. Ayrıca, pankreasın etrafındaki dokularda iltihap olduğu düşünülüyorsa hastaya antibiyotik ilaçlar da reçete edilir. Hastalığın ileri düzeyde olduğu bazı durumlarda, pankreasın etrafındaki iltihaplı dokuyu temizlemek için cerrahi müdahale gerekebilir.