Pankreas Hastalıkları Belirtileri ve Tedavisi

Pankreas

Pankreas, karın boşluğumuzun üst kısmındaki arka duvara yapışık olarak bulunan, iç ve dış salgılarla ilgili çalışan organlarımızdandır. Özellikle hazım için önemli bir işlevi olan pankreas, bu konuda dış salgıları ayarlayan alveolar bez dokusuna sahiptir. Pankreas tarafından üretilen dış salgılar, bir kanal ile on iki parmak bağırsağına aktarılmaktadır. Pankreas öz suyu adı verilen bu salgı, sindirim sistemimiz için son derece önemlidir. Sindirim için gerekli olan lipaz, amilaz ve tripsin fermentlerinin oluşmasını sağlayan pankreas öz suyu, oluşturduğu bu üç enzim sayesinde protein, yağ ve karbonhidratların kolay hazmedilmesini sağlamaktadır. Pankreas iç salgısı ise pankreas içerisinde yer alan küçük keseler aracılığı ile oluşan özel bir iç sıvıdır. Bu iç salgı ile vücudun insülin, glukagon ve kan şekeri ayarlamaları yapılmaktadır. Pankreas iç salgısı, vücut dengesi açısından son derece önemlidir.

Pankreasın Fiziksel Özellikleri

Pankreas, şekil olarak bir çekici andırır ve ortalama olarak 80 gram ağırlığındadır. Rengi kırmızıya dönüktür ve boyut olarak da ortalama 15 cm uzunluğundadır. Üç ayrı kısımda incelenen pankreasın baş, gövde ve kuyruk bölümleri bulunmaktadır. Pankreasın baş kısmı on iki parmak bağırsağının açıklığına denk gelen kısımda yer almaktadır. Gövdesi ise enine bir şekilde aort, böbrek üstü bezleri, sol böbrek atar damarı ve toplar damarın çaprazında yer almaktadır. Pankreasın kuyruk kısmı ise dalağa kadar uzanan kısımda yer almaktadır.

Pankreas içerisinde yer alan kan, karaciğer, dalak ve üst mesaneden buraya gelmektedir. Pankreas içerisinde boşaltıcı görev gören iki adet kanal bulunmaktadır. Bu kanallardan büyük olanına Wirsung adı verilmektedir. Bu kanal pankreasın tüm gövdesi boyunca uzanmakta ve içerideki salgı bezlerinde oluşan salgıları on iki parmak bağırsağına taşımaktadır. Diğer kanala ise Santorini adı verilmektedir. Bu kanal da on iki parmak bağırsağına açılan bir dış salgı kanalı olarak görev yapmaktadır.

Pankreas Hastalıkları

Pankreas hastalıkları, hem belirtileri hem de çeşitliliği nedeniyle diğer hastalıklara nazaran son derece zor tespit edilen hastalıklardır. Bulunduğu kısım nedeniyle oluşabilecek herhangi bir ağrıda başka organların rahatsızlığı gibi algılanabileceğinden kolay kolay fark edilememektedir. Pankreas ağrıları, özellikle diğer karın ağrılarıyla sık karıştırılmaktadır. Başlıca pankreas hastalıkları şunlardır:

Akut Pankreatit: Aşırı alkol kullanımı ve safra kesesi hastalığı nedeniyle pankreasta meydana gelen bir rahatsızlıktır. Pankreastaki akut iltihap olarak da bilinmektedir. Bu rahatsızlığın üzerinde düzensiz ve dengesiz beslenme son derece etkilidir. Hastalığın ilk belirtisinde alkol kullanımı veya ağır bir yemek sonrası hastada aşırı derecede bir karın ağrısı görülür. Bu gibi durumlarda hastada aşırı derecede bitkinlik ve yorgunluk belirtisi meydana gelmektedir. Kişiden kişiye farklılık gösteren oranlarda tansiyon düşmesi ve şok gibi etkileri de olmaktadır. Bu pankreas hastalığı son derece ağır hastalıklardandır ve öldürücü etkisi bulunmaktadır. Gerekli müdahale yapılmadığı ve önlemler alınmadığı takdirde hastanın akciğerinde ödem, dolaşımında bozukluk, kanında zehirlenme ve iç kanama meydana gelebilmektedir.
Chronik Pankreatit: Pankreasta meydana gelen, ilerleyici etkisi olan bir iltihaplanmadır. Bu rahatsızlıkta da yine alkol ve düzensiz beslenme ilk nedenler arasında yer almaktadır. Bu hastalığın ilk belirtisi ağrı olmaktadır. İltihaplı durum devam ettiği sürece pankreas giderek bozulur ve fonksiyonlarını yerine getiremez hale gelir. Pankreasın bozulması sonucunda da kilo kaybı, hazım bozukluğu ve şeker hastalığı gibi başka sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bu rahatsızlığın tedavisinde genellikle ağrı kesiciler kullanılır. Bunların yanı sıra yetmezliklere karşı pankreas enzimlerinin görevini görebilecek ilaçlar ağız yoluyla alınır.
Pankreas Kanseri: Özellikle kırk yaşının üzerinde olan erkeklerde rastlanan bu hastalık, son derece tehlikeli ve etkisi büyük bir hastalıktır. Gelecekte de son derece korkutucu olarak görülen pankreas kanseri, doğru tedavi ve bakım uygulanmazsa kısa sürede hastanın ölümüyle sonuçlanabilmektedir. Aşırı kilo kaybı, şiddetli ağrı ve ilerleyici sarılık etkisi pankreas kanserinin ilk önemli üç belirtisidir. Eğer pankreas kanseri pankreasın baş kısmından oluşmaya başlamışsa bu kısma cerrahi müdahale uygulanabilmektedir.

Pankreasın önemi, sadece sindirim sistemi için değil, aynı zamanda vücut dengesinin sağlanması için de kritiktir. Bu nedenle pankreas sağlığını korumak, genel sağlık açısından son derece önemlidir. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, düzenli tıbbi kontroller yaptırmak ve pankreas sağlığını olumsuz etkileyebilecek durumlardan kaçınmak, bu hayati organın işlevlerini sürdürebilmesi için gereklidir.