Pankreastan salgılanan hormonlar nelerdir ve görevleri?

Pankreasın endokrin işlevi, Langerhans adacıklarında üretilen hormonlar aracılığıyla metabolik dengenin sağlanmasında kritik bir rol oynar. Kan şekeri regülasyonundan sindirim süreçlerinin düzenlenmesine kadar uzanan bu karmaşık sistem, insülin, glukagon, somatostatin ve diğer hormonların koordineli çalışmasıyla işler.

19 Kasım 2025

Pankreastan Salgılanan Hormonlar ve Görevleri


Pankreas, hem sindirim enzimleri salgılayan ekzokrin bir bez hem de kan şekeri seviyelerini düzenleyen hormonlar salgılayan endokrin bir bez olarak işlev görür. Endokrin kısmı, Langerhans adacıkları olarak bilinen hücre gruplarından oluşur ve burada çeşitli hormonlar üretilir. İşte pankreastan salgılanan başlıca hormonlar ve görevleri:

1. İnsülin

  • Salgılandığı Yer: Langerhans adacıklarındaki beta hücreleri tarafından üretilir.
  • Görevleri: Kan şekerini düşürmek için glikozun hücrelere girişini sağlar, karaciğerde ve kaslarda glikojen sentezini teşvik eder, yağ ve protein metabolizmasını düzenler. Eksikliği veya direnci diyabete yol açar.

2. Glukagon

  • Salgılandığı Yer: Langerhans adacıklarındaki alfa hücreleri tarafından üretilir.
  • Görevleri: Kan şekerini yükseltmek için karaciğerde glikojenoliz (glikojenin glikoza parçalanması) ve glukoneogenezi (yeni glikoz sentezi) uyarır. İnsülin ile antagonistik bir ilişki içindedir.

3. Somatostatin

  • Salgılandığı Yer: Langerhans adacıklarındaki delta hücreleri tarafından üretilir.
  • Görevleri: Diğer pankreas hormonlarının (insülin ve glukagon) salgılanmasını inhibe ederek homeostazı sağlar; ayrıca sindirim sistemi üzerinde genel bir baskılayıcı etki gösterir.

4. Pankreatik Polipeptid (PP)

  • Salgılandığı Yer: Langerhans adacıklarındaki PP hücreleri tarafından üretilir.
  • Görevleri: Sindirim işlevlerini düzenler; özellikle pankreatik enzim salgısını ve safra kesesi hareketliliğini modüle eder, iştah ve enerji dengesine katkıda bulunur.

5. Amilin (veya İslet Amiloid Polipeptidi)


  • Salgılandığı Yer: Beta hücreleri tarafından insülin ile birlikte salgılanır.
  • Görevleri: Yemek sonrası kan şekeri artışını kontrol etmeye yardımcı olur; mide boşalmasını yavaşlatır ve tokluk hissini artırarak glukagon salgısını baskılar.

6. Gastrin

  • Not: Gastrin genellikle mide ve ince bağırsakta salgılanır, ancak pankreastaki bazı tümörler (gastrinoma) anormal gastrin üretebilir.
  • Görevleri: Mide asit salgısını uyarır ve mide hareketliliğini artırır; normalde pankreasın birincil hormonu değildir.

Bu hormonlar, kan şekeri seviyelerinin dengelenmesi, sindirim süreçlerinin kontrolü ve metabolik homeostazın sağlanmasında hayati roller oynar. Düzensizlikleri, diyabet, hipoglisemi veya diğer metabolik bozukluklara neden olabilir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;