Akut Pankreas, Pankreas hem iç salgı hem de dış salgı olarak vücut içerisinde sindirime yardımcı olarak sindirime yardımcı maddeler salgılamak ile görevlidir. Akut pankreas pankreasın dış salgı olarak salgılanan maddeler inaktif olup bağırsaklarda aktif hale geçerek vücutta olan yağ ve şekeri parçalarlar. Akut pankreas bu maddeler daha pankreas içerisinde iken çevre dokulara ulaşarak aktifleşip dokuları parçalamaya başlar. Akut pankreas birden oluşan pankreasın hasar görmesi sonucu ortaya çıkan durumdur. Pankreaslar da oluşan hasarlar sonucunda çoğu zaman hücrelerin ölümüne sebep olmaktadır. Akut pankreas da oluşan çeşitli kimyasal maddelere bağlı olarak vücudun genelini ilgilendiren korkulacak bir felaket haline dönüşmesi de olabilir.

Akut pankreasın oluşmasının birden fazla nedeni vardır en önemli nedenleri arasında safra kesesinde bulunan taşlar olduğu bilinmektedir. Safra kesesinde bulunan taşlar safra kesesinin kasılması sonucunda safra bulunan taşlar kanallara dökülerek safra kanallarının tıkanmasına sebep olmaktadır. Safrada oluşan bu taşlar akut pankreas içerisinde çeşitli iltihaplanmalara sebep olmaktadır. İşte bu taşların birin derecede akut pankreasın en büyük sebeplerindendir. Bir şekilde safra kanalına düşen taşlar safra kanalının tıkanmasına veya bu taşların zorla bile olsa geçerek bağırsaklara ulaşması sırasında oluşan sonuçlar olarak pankreas kanalında tıkanıklık oluşturması ve basıncın atması ve dokulara hasar vermesi sonucu bu kanallarda bulunan maddelerin çevreye sızmasına da sebep olmaktadır. Bunun içindir ki akut pankreasın oluşmasında safra kesesi taşları çok aktif rol oynamaktadır. Akut pankreasın diğer bir sorumlusu olarak bilinen şey ise hastanın aşırı alkol kullanmasıdır. Akut pankreasın en önemli iki sebebi yanı sıra çocuk gruplarda kabakulak ve yine erişkinlerde kanda bulunan yağ oranını fazla olması, kanalların darlığı, çeşitli travmalar olarak görülmektedir.

Akut pankreas günümüzde iki çeşit olarak belirlenmektedir. Bu akut pankreasın birincisi Akut ödematöz pankreas ikincisi ise Akut nekrotizan pankreas dır.

Akut ödematöz pankreas; bu tür akut pankreasın iltihabının çok az bir miktarını oluşturmaktadır. Ayrıca bu akut ödematöz pankreasa hafif akut pankreas denir. Pankreaslar da minimal hasar meydana getirir. Akut ödematöz çok ciddi sağlık sorunları oluşturmaz öyle ki çoğu zaman cerrahi operasyon bile gerektirmeden kendiliğinden iyileşerek pankreas da hasar meydana getirmez.

Akut nekrotizan pankreas; bu tür akut pankreasın iltihaplanmasının büyük bir bölümü oluşturan ve ağır akut pankreas denilen bölümdür. Akut nekrotizan pankreas dokusunda ve diğer çevre dokularda ağır hasar ve ciddi doku ölümlerine sebep olmaktadır. Bu akut nekrotizan pankreas dahada ilerleyerek vücut içerisinde solunum sistemi, dolaşım sistemi ve böbrekleri çok ciddi şekilde hasar verdiği de bilinenler arasındadır. Akut nekrotizan pankreas insan hayatını çok ciddi şekilde tehdit eden bir durumdur. Öyle ciddi sorunlar getirir ki akut nekrotizan pankreas yoğun bakım gerektiren ve birçok cerrahi müdahale gerektiren durum haline gelir. Daha da önemlisi akut nekrotizan pankreas durumunda yapılan tedavilerin sonucunda vakaların yüzde 25-30 kaybedilir.

Akut Pankreas Bulguları: Akut pankreas bulguları arasında önde gelen bulgular olarak birinci sırada karın ağrısı ikinci sırada karnın üst bölgesinde sırt civarına yayılan şiddetli kramp, kasılma ve ağrılar. Üçüncü olarak bulantı ve kusma görülmesi ve son olarak yüksek ateş görülen bulgulardır. Akut pankreas tanısı içinde dalında Uzman bir doktor tarafından yapılan çeşitli laboratuvar testleri ile ve çekilen ilaçlı tomografi ile çok rahatlıkla tanı konulmaktadır.

Akut Pankreas Tedavisi: Akut pankreas tedavisinde en önemlisi olarak akut pankreas tipini ve nedenini belirlemektir. Örneğin safra kesesini tıkayan taş sonucunda oluşmuş ise acil cerrahi müdahale ile sorun çözülmelidir. Akut pankreas hangi tipte olur ise olsun hemen ağız yolu ile gıda alımları kesilmeli damar yolu ile beslemek ve hastanın uzun süre dinlendirilmesi Akut pankreas tedavilerinde çok önemlidir. Ancak Akut pankreas ilerlemiş hatta doku ölümleri başlamış ise Uzman bakım gerektiren bir durum haline gelmiş demektir. Yaşan doku kaybının önlenmesi ölü dokuları ölümcül komplikasyon olarak bilinen infeksiyondan korunması ve bozulan diğer çevre organlar ve sistemler ile ani mücadele acil ameliyat yapımı gereklidir.