Pankreas EnzimleriPankreas, vücudumuzun önemli bir organıdır ve sindirimde kritik rol oynayan enzimler üretir. Pankreas, omurganın bel kısmında, karın boşluğunda bulunur ve mide ile on iki parmak bağırsağı arasında yer alır. Ağırlık olarak kadınlarda yaklaşık 55 gram, erkeklerde ise 70 gramdır. Pankreasın uzunluğu 15-25 cm arasında değişir ve önden arkaya doğru yassılaşan bir çengel şeklindedir. Pankreas, baş, gövde, boyun ve kuyruk olmak üzere dört bölüme ayrılır. Pankreasın Salgıladığı EnzimlerPankreas enzimleri, sindirimi kolaylaştıran ve hazma yardımcı olan enzimlerdir. Bu enzimler şunlardır:
İnsülinİnsülin, vücutta karbonhidrat metabolizmasını düzenleyerek kontrol altında tutar ve glukagon ile birlikte salgılanır. Bu hormon, pankreasın beta hücrelerinden salgılanır ve Langerhans adacıkları olarak bilinen bölgelerde üretilir. Pankreasta alfa hücreleri glukagon, beta hücreleri ise insülin salgılar. İnsülin, vücudun kan şekeri seviyesini dengede tutar ve kandaki şekerin hücre içine girmesini sağlar. Şeker, vücut için önemli bir enerji kaynağıdır ve beyinde hariç diğer organlar pankreas olmadan kandaki glikozu hücre içine alamaz. İnsülin Salınımını Etkileyen FaktörlerPankreas enzimleri içinde en güçlü insülin uyarıcısı glikozdur. İnsülin hormonunun daha çok salgılanmasını tetikleyen faktörler şunlardır:
Glikoz üretimini düşüren faktörler ise leptin hormonu, bazı ilaçlar, sinir uyarıları ve somatostatinlerdir. İnsülinle İlgili HastalıklarDiyabet:Çevresel ve kalıtsal etkilerle meydana gelen bir hastalıktır. Kanda bulunan glikoz seviyesinin yükselmesi ile ortaya çıkar. İki tür diyabet vardır:Tip-1 Diyabet: İnsülin eksikliği nedeniyle kanda dolaşan glikoz seviyesinin yükselmesiyle ortaya çıkar. Bu hastalar, insülin takviyesini dışarıdan almak zorundadırlar. Tip-2 Diyabet: Daha çok yetişkinlerde görülen bu hastalıkta pankreasın ürettiği insülin yeterli etkiyi gösteremez. Vücuttaki bazı hücreler insüline direnç gösterir. İnsülin fazla salgılansa bile işe yaramaz ve bu nedenle kandaki şeker seviyesi artar. Bu hastalıkta, glikoz idrar yoluyla atılır. Amilaz Amilaz, vücuttaki nişastayı parçalayan bir enzimdir. Asıl salgılanma yeri pankreas olsa da ağızda da salgılanır. Amilaz, ince bağırsakta karbonhidratların sindirilmesine yardımcı olur. Sindirim sisteminde rol oynayan bu enzim, kan ve idrarda da bulunabilir. Kandaki amilaz artışı pankreas hastalığının bir işaretidir. GlukagonGlukagon, alfa hücreleri tarafından salgılanır. Kan şekerinin düşmesiyle harekete geçerek kan şekerini yükseltir. Karaciğer hücrelerinde glikojen ve karbonhidrat olmaması durumunda glikoz üretimini artırır. Bu nedenle kandaki glikoz seviyesi yükselir. Glukagon, vücutta insülin direncini artırır ve kas ile yağ dokularındaki glikoz kullanımını azaltır. Vücudumuzda karbonhidrat azaldığında açlık hissederiz ve bu durumda pankreas glukagon salgılamaya başlar. Glukagon salgılandığında insülin salgısı azalır ve glukagon vücutta yağ yakımını da üstlenir. TripsinojenTripsinojen, pankreasta pasif olarak üretilen bir enzimdir ve protein sindiriminde rol oynar. Bu enzimin aktif hale gelebilmesi için ince bağırsağın salgıladığı enterokinaz enzimine ihtiyaç vardır. Enterokinaz enzimi ile aktif hale dönüşür ve aktifken polipeptitleri daha küçük parçalara ayırır. KimotripsinojenKimotripsinojen, pankreasta pasif olarak üretilir ve protein sindiriminde rol oynar. Bu enzimin aktif hale gelebilmesi için tripsin enzimine ihtiyaç vardır. Tripsin enzimi ile aktif hale dönüşür ve kimotripsin olarak adlandırılır. |
.jpg "Pankreas Kanseri Yaşam Süresi")
Pankreasın baş, gövde, boyun ve kuyruk olmak üzere dört bölüme ayrıldığından bahsedilmiş. Acaba bu bölümlerin her birinin farklı fonksiyonları var mı yoksa tümü aynı enzimleri mi salgılıyor?
Cevap yazMerhaba Misak,
Pankreasın farklı bölümleri, yani baş, gövde, boyun ve kuyruk, genellikle benzer fonksiyonlara sahiptir ve tüm bölümler pankreas enzimlerini salgılar. Ancak, pankreasın baş kısmı duodenuma daha yakındır ve safra kanalıyla daha fazla etkileşim içindedir. Bu nedenle, baş kısmı sindirim sürecinde biraz daha önemli bir rol oynar. Genel olarak, pankreasın tüm bölümleri sindirim enzimleri (amilaz, lipaz, proteaz) ve hormonlar (insülin, glukagon) salgılar. Ancak, belirli bölgelerin bir miktar farklılık gösterebileceği durumlar da olabilir.
Sağlıklı günler dilerim,