{ "title": "Pankreas Enzimleri", "image": "https://www.pankreas.gen.tr/images/pankreas-enzimleri.jpg", "date": "19.01.2024 03:40:07", "author": "Esma KOÇ", "article": [ { "article": "Pankreas enzimleri; Pankreas organının üretmiş olduğu pankreas enzimleri vücudumuz için çok önemlidir. Ama ilk önce pankreas organını tanıyalım. Pankreas, omurganın bel kısmında, karın boşluğunda bulunmaktadır. Mide ile on iki bağırsağın arasında bulunan salgı bezidir. Ağırlık olarak kadınlarda 55 gram civarı, erkeklerde ise 70 gramdır. Pankreasın uzunluğu 15-25 cm uzunluğundadır. Şekil olarak önden arkaya doğru yassılaşan çengeli andırmaktadır. Pankreas baş, gövde, boyun ve kuyruk olarak dört bölümlerine ayrılır.

Pankreas organının salgıladığı enzimler

Pankreas enzimleri, hazmı kolaylaştıran ve sindirime yardımcı olan enzimdir. Bunlar
İnsülin: Vücutta karbonhidratın metabolizmasını düzenleyerek kontrol altında almasını glukagon ile salgısıyla beraber yapar. Bu salgı pankreas organın beta hücrelerinden salgılanmaktadır. İnsülin langerhans diye adlandırılan adacıklar tarafından salgılanmaktadır. Yukarı kısımda belirtilen alfa ve bet hücreler bu adacıklarda bulunmaktadır. Pankreasta alfa hücreleri glukagon enzimi, beta hücresi insülini salgılamaktadır. İnsülin vücudun kan şekeri seviyesini dengede tutar. Vücuttaki kanda dolaşan şekerin hücre içine girmesini sağlamaktadır. Şeker enerji kaynağıdır. Pankreastaki hücrelerin çalışmasını dolaylı yoldan şeker sağlamaktadır. Vücutta beyin hücresi dışında başak hiçbir organımız pankreas olmadan kanda bulunan glikozu hücre içine atamaz.
Pankreas enzimleri içinde en güçlü insülin uyarıcısı glikozdur. İnsülin hormonun daha çok salgılanmasını tetikleyenler yağ asitleri, lösin, şeker kalorileri, basit karbonhidratlar, mannoz, sekretin, arginin ve gastrin hormonlarıdır. Glikoz üretimini düşürenler leptin hormonu, bazı ilaçlar, bazı sinir uyarıları ve somatostatinlerdir.
  • İnsülinden dolayı meydana gelen hastalıklar
Diyabet: Çevresel ve kalıtsal etkilerle meydana gelen hastalıktır. Kanda bulunan glikoz seviyesinin yükselmesinden dolayı meydana gelmektedir. İki türlü diyabet hastalığı vardır. Bunlar;

Tip-1 diyabet: İnsülin enziminin eksikliği sonucunda kanda dolaşan glikoz seviyesinde yükselmesiyle oluşan bir hastalıktır. Daima veya geçici insülin eksikliğinden dolayı insülin hormonu takviyesini dışarıdan almak zorundadırlar.

Tip-2 diyabet: Çoğunlukla yetişkinlerde görülen bu hastalıkta pankreas enzimlerinden olan insülin enzimi gerekli olan etkiyi gösteremez. Vücuttaki bazı hücreler insüline direnç gösterir. İnsülin fazla salgılansa bile herhangi işe yaramaz. Bu nedenden dolayı kandaki şeker seviyesinde artış meydana gelir. Hücreler insüline direnç kazandığı için glikozu kullanamazlar. Vücutta kanda dolaşan fazla şekerde belli bir süre sonra idrar ile dışarı atılır.

Amilaz: Vücuttaki görevi nişastayı parçalamaktır. Bu enzim ağızda da salgılanmaktadır ama asıl salgılanma yeri pankreastır. Amilaz ince bağırsakta karbonhidratların sindirilmesine yaramaktadır. Sindirim sisteminde rolü olan pankreas enzimi kan ve idrarda biraz bulunur. Kanda amilaz artışı ise pankreas hastalığının habercisidir.

Glukagon: Alfa hücresi tarafından salgılanmaktadır. Glukagon, kan seviyesinin düşmesiyle beraber harekete geçerek kan şekerini yükseltmektedir. Karaciğer hücrelerindeki glikojen ve karbonhidrat olmaması glikoz oluşumu arttırmaktadır. Bu sebepten dolayı kandaki glikoz seviyesi de yükselir. Vücuttaki insülin direncini arttıran glukagon kas ve yağ dokularındaki glikoz kullanımı azaltır. Vücudumuzda karbonhidrata azalma olduğunda acıkırız. Bu acıkma anında pankreas enzimlerinden olan glukagonun pankreas salgılamasına başlar. Glukagonun salgılanmasından dolayı insülin enzimlerinin salgılaması azalır. Bununla beraber glukagonun başka bir görevi daha olan vücudumuzda yağ yakımını üstlenir.

Tripsinojen: ilk pasif olarak pankreasta üretilmektedir. Bu salgı proteinleri sindirime işlevine sahiptir. Pasif enzimin aktifleşebilmesi için ince bağırsağın salgıladığı enterokinaz enzimine ihtiyaç vardır. Entorokşnaz enzimi ile aktif hale dönüşür. Tripsinojen enzimi aktifken polipetitleri daha ufak petit parçaları sindirir.

Kimotripsinojen: Pankreas enzimlerinden protein sindiriminde bulunan pasif olan kimotripsinojenin aktif hale gelebilmesi için tripsin aktif enzimi gereklidir. Tripsin enzimi ile pasif kimotripsinojen enzimi aktif hale gelerek, kimotripsin olmaktadır.
" } ] }